.jpg)
Magija bel epoka, umetničkog pravca starog čitav vek, ponovo je progovorila jezikom majstora slikarske četkice Đovanija Boldinija. Na izložbi koju je priredila Paaco Maceti u italijanskom gradu Astiju, april je poslednja prilika da se pogleda više od osamdeset portreta prelepih žena koje oduzimaju dah – sve su to muze genija kojeg su nazivali pesnikom lepote i gospodarom mladosti, jer na njegovim plat nima žene izgledaju kao da su zaustavljene rukom vremena.
Boldinijeva platna su, međutim, više od portreta lepih žena. On je bio umetnik-psiholog koji je uspevao da iznese na videlo osetljivu prirodu svojih modela. Najčešće su to bile supruge aristokrata iz pariskog i italijanskog društva. Boldini, rođen 1842. u Ferari, tokom boravka u Londonu, a kasnije u Parizu, koji je izabrao za svoj dom, sprijateljio se sa još jednim majstorom, Edgarom Degaom. Uz njegovu pomoć, ubrzo je postao miljenik visokog društva francuske prestonice i nije propustio nijedan od salona u kojima su aristokrate slavile život, zajedno sa svojim suprugama, a još češće, sa ljubavnicima.
Oni su postali redovna klijentela šarmantnog Italijana, koji, prema rečima kustosa izložbe, ima dva talenta: da slika kao Bog i da provocira kao čovek. – Pozirati za Boldinija znači prihvatiti njegove provokacije, odgovoriti na isti način na njegovu namernu igru, i na kraju predati, makar samo mentalno, sopstvenu duboku ranjivost umetnikovoj kičici. Boldini uspeva da uhvati prolazni trenutak, tu neprimetnu sekundu koja otkriva pravo stanje uma – stoji u prezentaciji izložbe.
Postavka ističe umetnikovu sposobnost da podvrgne psihoanalizi plemkinje koje naziva moja božanstva, nagoneći ih da poziraju satima. Voleo je da razgovara sa njima o raznim temama, a da nijedna nije ni slutila da je to samo trik da im se zaviri duboko u dušu. Biografije posvećene njemu često naglašavaju efekat Boldinija na ljude. Kada je šetao Parizom, prolaznici bi šaputali: Eno Boldinija mađioničara, Boldinija fauna, Boldinija umetnika. Pametno sakriven ispod svoje bombe, umetnik visok šest stopa nadvisuje svakoga svojim darom ne samo da vidi lepotu, već i da je sačuva za generacije.
Lepota i luksuz ga privlače, a da sami po sebi nisu meta njegove četkice. Ovo je bilo duboko povezano sa njegovim sećanjima na siromašno detinjstvo u Italiji. Sin umetnika restauratora Antonija Boldinija, mali Đovani je odrastao u domaćinstvu gde se sve moralo štedeti, a kada su ga sudbina i talenat poslali u prfinjeni svet engleskog i francuskog društva, otkrio je blagostanje i više nije želeo da ga se odrekne. I on počinje da flertuje sa njim kao što su to radile žene koje su mu pozirale, oduševljene neverovatnim talentom stranca da uhvati njihovu lepotu.
Jedna od najlepših Boldinijevih slika je portret njegove muze i ljubavnice, francuske glumice Marte de Florijan. Otkrivena je u zgradi napuštenoj više od pedeset godina, u jednom stanu u Parizu. Veruje se da je to slika koju je Đovani poklonio Martinoj ćerki, zbog čega nikada nije bila prikazana na izložbi ili u umetničkim salonima. Portret je nasleđem stigao do unuke francuske glumice, koja je napustila Pariz 1966. da bi se nastanila na jugu Francuske. U prestonicu se više nije vratila, a kada je i ona napustila ovaj svet, njeni naslednici su u njenoj ličnoj arhivi pronašli ljubavnu poruku i referencu na delo naslikano 1888. godine, kada je prelepa Marta imala dvadeset četiri godine.
Tako je slika, koja je sačuvala Boldinijevu lepotu i ljubav prema njoj, dobila novi život i postala stalni deo izložbi na kojima se slavi talenat ovog umetnika, koji je preminuo 1931. godine. Iz iste serije je i slika Marte u punoj veličini, u vlasništvu Muzeja Nju Orleans.
Tekst: Milica Đorđević
Foto: Profimedia
